Tragedia na Przełęczy Diatłowa-rozdział 3

Uralski Instytut Politechniczny

Większość ofiar tragedii była studentami lub absolwentami UPI w Swierdłowsku, zwanego w skrócie Politechniką Uralską.
Prestiżowa uczelnia kształciła przyszłe kadry partyjne oraz inżynierów zimnej wojny.
Borys Jelcyn, pierwszy prezydent Federacji Rosyjskiej, studiował na tym samym wydziale,
co Ludmiła, Jurij Kriwoniszczenko i Nikołaj.
Podobnie jak ofiary tragedii należał do Sekcji Turystycznej oraz brał udział w wyprawach.

 

Studenci z symbolicznym kluczem do bram Uralskiego Instytutu Politechnicznego (fot. arch. URFU):

Uralski Instytut Politechniczny

Gmach UPI w latach pięćdziesiątych (fot. arch. URFU):

Uralski Instytut Politechniczny

Plac przed UPI, zdjęcie wykonano w 1952 roku (fot. arch. URFU):

Uralski Instytut Politechniczny

Pocztówka z lat pięćdziesiątych, przedstawiająca budynek UPI (fot. arch. URFU):

Uralski Instytut Politechniczny

Studenci UPI w ramach prac społecznych kopią rowy w Swierdłowsku.
W podobnych pracach brali udział uczestnicy wyprawy Diatłowa. Zdjęcie z 1950 roku (fot. arch. URFU):

Uralski Instytut Politechniczny, prace społeczne studentów

Student UPI podczas bezpłatnych i obowiązkowych prac społecznych w czasie wakacji. Zdjęcie z 1956 roku (fot. arch. URFU):

Uralski Instytut Politechniczny, prace społeczne studentów

Okładka gazety „Za industrialnyje kadry” wydawanej przez Uralski Instytut Politechniczny z listopada 1958 roku.
Grafika upamiętnia obchody czterdziestej pierwszej rocznicy rewolucji październikowej:

Uralski Instytut Politechniczny - rewolucja październikowa

Artykuł z powyższego numeru. Opowiada o wyprawie turystycznej studentów UPI.
Wadim Brusnicyn (jeden z autorów) brał udział w poszukiwaniach zaginionych turystów z grupy Diatłowa.
Najbardziej szczere opowieści o ciemnej stronie turystyki ZSRR badacze tragedii usłyszeli właśnie od Brusnicyna:

Wadim Brusnicyn - artykuł

Budynek uczelni obecnie (fot. arch. URFU):

Uralski Instytut Politechniczny

Archiwum URFU (fotografia współczesna). Tu znajdują się akta osobowe ofiar tragedii:

Uralski Instytut Politechniczny, archiwum. Dokumenty o ofiarach tragedii na Przełęczy Diatłowa

Igor Diatłow

Igor w szkole podstawowej. Fotografia z rodzinnego albumu:

Igor Diatłow

Szkoła podstawowa. Uczył się grać na mandolinie:

Igor Diatłow

Świadectwo dojrzałości. Ma same piątki i czwórkę z języka rosyjskiego:

Igor Diatłow, świadectwo dojrzałości

Dokumenty z Politechniki, ankieta osobowa:

Igor Diatłow

W akademiku numer 10 Politechniki Uralskiej. Kolega, z którym Igor dzielił pokój (Czigwincew)
poinformował o zaginięciu turystów Moisieja Akselroda.
Wówczas Aksolrod dołączył do ekipy poszukiwawczej i kierował zespołem ludzi w rejonie Otorten:

Igor Diatłow

Z koleżanką ze studiów:

Igor Diatłow

Przed gmachem uczelni:

Igor Diatłow

Igor (z przodu, w białej koszulce) na wyprawie turystycznej, kierowanej przez W. Polujanowa w 1951 roku:

Igor Diatłow

Podczas ćwiczeń:

Igor Diatłow

Zdjęcia z czasów studiów:

Igor Diatłow

Igor Diatłow

Odręczne notatki sporządzone przez Igora, przedstawiają schemat budowy radia:

Igor Diatłow - notatki

Letnia wyprawa, zorganizowana w 1957 roku. Brała w niej udział Zina Kołmogorowa, która zginęła na Przełęczy:

Igor Diatłow

Wyprawa górska z 1957 roku. Igor Diatłow trzeci z lewej. Zina Kołmogorowa (w środku w białej czapce) trzyma za ramię Jurija Doroszenkę:

Igor Diatłow, Zina Kołmogorowa i Jurij Doroszenko

Zdobycie szczytu. Data wykonania fotografii nie jest znana:

Igor Diatłow

Zdjęcie z wyprawy turystycznej. Igor leży na śniegu drugi od prawej, za nim kuca Ludmiła Dubinina, obok niej, po lewej stronie Zina:

Igor Diatłow, Ludmiła Dubinina i Zina Kołmogorowa

  Zdjęcia Igora z wypraw turystycznych:

Igor Diatłow  Igor Diatłow Igor Diatłow  Igor Diatłow Igor Diatłow    Igor Diatłow Igor Diatłow Igor Diatłow

1958 rok, wyprawa po Uralu Subpolarnym.
Zdjęcie zostało wykonane przez jej uczestnika, dobrego kolegę Igora, prof. Piotra Bartołomieja,
jednego z założycieli Fundacji Pamięci Grupy Diatłowa,
który zajmuje się wyjaśnianiem przyczyn tragedii od 1959 roku:

Igor Diatłow

 

Zinajda (Zina) Kołmogorowa

Przed szkolną tablicą:

Zinajda (Zina) Kołmogorowa

Dom, w którym wychowała się Zina (wieś Czeremchowo, w obwodzie swierdłowskim):

Zina Kołmogorowa - dom rodzinny

Legitymacja Komsomołu, wydana w marcu 1956 roku:

Zina Kołmogorowa, legitymacja Komsomołu

Druga strona życiorysu spisanego przez Zinę przed przyjęciem na uczelnię.
„Mój ojciec, Aleksiej Iwanowicz Kołmogorow pracuje w fabryce numer 82 w Kamieńsku Uralskim.
Moja mama, Warwara Wasilewna Kołmogorowa jest gospodynią domową, ma trzecią grupę inwalidzką.
Rodzice mieszkają we wsi Czeremchowo”:

Zina Kołmogorowa, życiorys

Indeks z Politechniki Uralskiej:

Zina Kołmogorowa, indeks

Akta osobowe z Politechniki, karta ocen:

Zina Kołmogorowa, akta osobowe

Zina (druga od lewej) ze znajomymi, na dziedzińcu przed gmachem uczelni:

Zina Kołmogorowa

Od lewej: Ludmiła Dubinina, Zina Kołmogorowa, Nikołaj Thibeaux-Brignolle na dziedzińcu uczelni.
Wszyscy zginęli  na Przełęczy Diatłowa:

Ludmiła Dubinina, Zina Kołmogorowa i Nikołaj Thibeaux-Brignolle

Akademik. Zina (pierwsza od lewej), ostatni od lewej Nikołaj Thibeaux-Brignolle:

Zina Kołmogorowa i Nikołaj Thibeaux-Brignolle

Zina (druga od lewej) z koleżanką w akademiku:

Zina Kołmogorowa

Z koleżanką, koniec lat pięćdziesiątych:

Zina Kołmogorowa

Fotografia z czasów studiów:

Zina Kołmogorowa

Park w Swierdłowsku. Zina (druga od lewej), Igor Diatłow (pierwszy z prawej) obierają i kroją jabłka:

Zina Kołmogorowa i Igor Diatłow

Legitymacja studencka należąca do Ziny Kołmogorowej:

Zina Kołmogorowa, legitymacja studencka

Letnia wyprawa turystyczna. Data wykonania zdjęcia nie jest znana:

Zina Kołmogorowa

Fotografie Ziny z okresu studiów na Politechnice Uralskiej. Ostatnie zdjęcie od lewej zostało wykonane w 1957 roku:

Zina Kołmogorowa

Strona tytułowa dziennika i zapiski wykonane przez Zinę podczas wyprawy na Otorten.
Dziennik oddany rodzinie zmarłej przez prokuraturę obwodową w Swierdłowsku:

Dziennik Ziny Kołmogorowej

 

Jurij Doroszenko

Mały Jurij z matką Nadieżdą:

Jurij Doroszenko

Jedyne zachowane zdjęcie rodzeństwa, zniszczone i wykonane w słabym świetle. Od lewej: Wołodia, Jurij, Irinka.
Wołodia próbował wyjaśnić okoliczności śmierci brata. Zginął w górach, podczas wspinaczki na Elbrus:

Jurij Doroszenko

Druga strona życiorysu sporządzonego przez Jurija Doroszenkę przed przyjęciem na studia w 1955 roku.
„Nie mam krewnych, mieszkających za granicą.
Ani ja, ani moi krewni nigdy nie przybywaliśmy na terytorium okupowanym przez wroga.
Bardzo chciałbym zajmować się radiotechniką”:

Jurij Doroszenko, życiorys

Karta ocen z Politechniki:

Jurij Doroszenko

Jurij na schodach schroniska turystycznego:

Jurij Doroszenko

Fotografie z okresu studiów na Politechnice Uralskiej:

Jurij Doroszenko

Jurij Doroszenko

1956 rok. Jurij (w środku, w okularach i kapeluszu) podczas przeprawy kajakami po rzece Czusowaja.
W 1959 roku Siemion Zołotariow pracował w kourowskiej bazie turystycznej zlokalizowanej przy tej samej rzece:

Jurij Doroszenko

Uczestnicy wyprawy z lutego 1957 roku. Zielone oznaczenie: Jurij Doroszenko, kierownik wyprawy. Niebieskie: Jurij Judin, jedyna osoba, która przeżyła tragiczną wyprawę na Otorten. Czerwone: Jurij Blinow. W styczniu 1959 roku kierował wyprawą po Uralu Subpolarnym , która wspólnie z grupą Diatłowa wyruszyła ze Swierdłowska. Pomarańczowe: Jewgienij Zinowjew, autor książki „Ślady na śniegu”, opisującej studentów Sekcji Turystycznej Politechniki Uralskiej, w tym ofiary tragedii na Przełęczy Diatłowa:

Jurij Doroszenko

Zaświadczenie dla władz partyjnych obwodu swierdłowskiego sporządzone przez Politechnikę Uralską
z prośbą u udzielenie wszelkiego wsparcia grupie dwudziestu turystów,
która w 1957 roku wybiera się na wyprawę pod kierownictwem Jurija Doroszenki:

Jurij Doroszenko, zaświadczenie

Jurij z ówczesną dziewczyną Ziną Kołmogorową (prawy dolny róg) na wyprawie górskiej po Sajanach:

Jurij Doroszenko

Wyprawa turystyczna. Jurij stoi pierwszy od lewej. Trzeci od lewej: Jurij Blinow.
Razem z Doroszenką zasiadał w zarządzie Sekcji Turystycznej. Blinow szukał zaginionych turystów z grupy Diatłowa:

Jurij Doroszenko i Jurij Blinow

 Wyprawa zimowa 1957 rok. Jurij kuca przy nartach:

Jurij Doroszenko

Zina (pierwsza od lewej) i Jurij (obok) na wyprawie w listopadzie 1958 roku. Pomiędzy nimi z tyłu stoi Igor Diatłow.
Jurij zerwał z Ziną w styczniu 1959 roku:

Jurij Doroszenko i Zina Kołmogorowa

Świadectwo śmierci Jurija Doroszenki, sporządzone po przeprowadzeniu sekcji zwłok, w dniu 6 marca 1959 roku.
Datę śmierci ustalono na 1 lutego 1959 roku, choć dokładna data tragedii nie jest i nigdy nie była znana:

Jurij Doroszenko, świadectwo śmierci Akta osobowe Jurija z Politechniki Uralskiej. W notatce (na środku kadru) zapisano,
że 1 marca 1959 roku Doroszenko został wykreślony z listy studentów z powodu śmierci.
Oficjalną informację w tej sprawie uczelnia uzyskała dopiero po wystawieniu aktu zgonu, to jest co najmniej 5 dni później:

Jurij Doroszenko, akta osobowe

  Zdjęcie wykonane podczas pogrzebu Jurija. Nad trumną stoi jego mama i nowa dziewczyna.
To o niej Zina napisała w liście do Walentyny Bałdowej:
„Dzisiaj jest mi bardzo smutno, bo on chodził za rękę z jakąś inną dziewczyną. Jestem zazdrosna”.
List został sporządzony w pociągu w drodze na Otorten.
Walentyna Bałdowa miała wziąć udział w wyprawie Igora Diatłowa, ale nie dostała urlopu:

Jurij Doroszenko, pogrzeb

 

Ludmiła Dubinina

Mała Luda z bratem – Igorem:

Ludmiła Dubinina

Luda i Igor Dubinin w Święta Bożego Narodzenia:

Ludmiła Dubinina

Luda w dzieciństwie:

Ludmiła Dubinina

Ludmiła Dubinina

Ludmiła Dubinina

Z dziadkami:

Ludmiła Dubinina

W szkole podczas lekcji:

Ludmiła Dubinina

Dokumenty z Politechniki, karta ocen:

Ludmiła Dubinina

Kolorowana fotografia z letniej wyprawy turystycznej:

Ludmiła Dubinina

Podczas narciarskiej wyprawy zimowej:

Ludmiła Dubinina

Ural Północny. W mansyjskiej osadzie przed reniferami (druga od lewej):

Ludmiła Dubinina w osadzie mansyjskiej

Zdobycie szczytu. Ural 1958 rok:

Ludmiła Dubinina

Fotografie Ludmiły z okresu studiów na Politechnice Uralskiej:

Ludmiła Dubinina

Z koleżankami ze studiów (druga od lewej):

Ludmiła Dubinina

Zdjęcie wykonane w 1957 roku. Na tej wyprawie Ludmiła została przypadkiem postrzelona w nogę przez myśliwego.
Koledzy niosą ranną na rękach:

Ludmiła Dubinina

Ludmiła podczas jednej z wypraw letnich:

Ludmiła Dubinina

Z koleżankami z Politechniki:

Ludmiła Dubinina

Ural 1958 rok, wyprawa na górę Czistop. Luda była jej kierownikiem:

Ludmiła Dubinina

Notes telefoniczny Ludmiły z 1958 roku. Po lewej stronie spisała godziny zajęć na uczelni:

Ludmiła Dubinina, notatnik

Blok, w którym Ludmiła mieszkała z bratem i rodzicami. Fot. współczesna:

Ludmiła Dubinina - mieszkanie

Portret Ludy narysowany przez rosyjskiego dziennikarza, badającego tragedię na Przełęczy:

Ludmiła Dubinina

________

© Alice Lugen. Wszelkie prawa zastrzeżone. Proszę o wskazanie autora i źródła przy korzystaniu z prawa cytatu.

Zdjęcia użyte na stronie  (o ile nie zaznaczono inaczej) pochodzą ze zbiorów Fundacji Pamięci Grupy Diatłowa, prowadzonej przez Jurija Kuncewicza, z siedzibą w Jekaterynburgu, która posiada do nich wszelkie prawa. Z wyjątkiem serwisu diatlow.pl fotografia nie może być upowszechniana bez pisemnej zgody Fundacji.

  • Zdjęcie Jurija Doroszenki z rodzeństwem pochodzi z prywatnego albumu jego siostry Iriny i zostało przekazane badaczom tragedii.
  • Rodzinne zdjęcia Ludmiły zostały udostępnione badaczom tragedii przez jej brata Igora.
  • Zdjęcie domu rodzinnego Ziny pochodzi z prywatnego albumu jej siostry Tamary i zostało przekazane badaczom tragedii.
  • Część zdjęć Igora została udostępnionych badaczom tragedii przez siostrę Tatianę.
  • Dzienniki prowadzone przez ofiary tragedii znajdują się w posiadaniu Fundacji.
  • Archiwalne fotografie gmachu UPI oraz studentów uczelni z lat pięćdziesiątych pochodzą z archiwum URFU.
  • Archiwalny numer gazety „Za industrialnyje kadry” pochodzi ze zbiorów Jewginieja Zinowjewa i został udostępniony badaczom tragedii.
  • Pozostałe pochodzą ze zbiorów autorki.

Przez „akta śledcze” rozumiem: Sprawa kryminalna o śmierci turystów w rejonie góry Otorten [Ugołownoje dieło o gibieli turistow w rajonie gory Otortien], Swierdłowsk 1959. Akta śledcze sprawy kryminalnej prowadzonej przez prokuraturę rejonową w Iwdelu oraz prokuraturę obwodową w Swierdłowsku zostały połączone. Nie nadano im sygnatury. Od 1959 do 2019 roku były przechowywane w Archiwum Państwowym Obwodu Swierdłowskiego [Gosudarstwiennyj Archiw Swierdłowskoj Obłasti] z siedzibą w Jekaterynburgu, przy ulicy Wajniera. Po wznowieniu dochodzenia ws. śmierci grupy Diatłowa akta zostały z archiwum zabrane. Obecnie nie wiadomo, gdzie się znajdują, ponieważ są przedmiotem pracy prokuratury.

Przez „Politechnika” rozumiem: Uralski Instytut Politechniczny [UPI, Uralskij Politiechniczeskij Institut], z siedzibą w Jekaterynburgu. 24 grudnia 1992 r. uczelnia zmieniła nazwę na Uralski Państwowy Uniwersytet Techniczny [Uralskij Gosudarstwiennyj Tiechniczeskij Uniwiersitiet]. Od 2008 r. funkcjonuje pod nazwą Uralski Uniwersytet Federalny im. Pierwszego Prezydenta Rosji B. N. Jelcyna [URFU, Uralskij Fiedieralnyj Uniwiersitiet imieni Pierwogo Priezidienta Rossii B. N. Jelcyna].

W 1959 roku Jekaterynburg nosił nazwę Swierdłowsk.