Ekshumacja Przełęcz Diatłowa

W kwietniu 2018 roku przeprowadzono ekshumację szczątków mężczyzny, pochowanego na cmentarzu Iwanowskim w Jekaterynburgu. Jej celem było pobranie materiału do badań DNA i ustalenie tożsamości zmarłego.[1] Oficjalnie w mogile spoczywa Siemion Zołotariow – jedna z ofiar tragedii na Przełęczy Diatłowa.

Zagadkowa biografia Siemiona została opisana w tym artykule.

Decyzja o ekshumacji podyktowana była licznymi wątpliwościami, do których należy zaliczyć:

niezgodność opisu wyglądu zmarłego z relacjami krewnych i zachowanymi fotografiami Siemiona;
brak wzmianki o pochówku człowieka nazwiskiem Siemion Zołotariow w dokumentacji archiwalnej cmentarza Iwanowskiego oraz pozostałych cmentarzy w Jekaterynburgu;[2]
podejrzenia, że mogiła jest pusta;[3]
napis na mogile sugerujący, iż zmarły nosił nazwisko Zołotariew (a nie Zołotariow);
niezgodność daty urodzin Siemiona (pomiędzy dowodem osobistym – 2 lutego 1921 roku a metrykami kancelarii kościelnej – 1 marca 1921 roku);[4]
brak identyfikacji zmarłego przed pochówkiem.[5]

Warto nadmienić, że cmentarz Iwanowski w Jekaterynburgu nie jest zwykłym cmentarzem miejskim, ale „elitarnym” miejscem pochówku osób zasłużonych.[6] Rosjanie postrzegają go analogicznie jak Warszawiacy Stare Powązki. Spoczywają tam osoby publiczne, działacze polityczni i społeczni, ludzie kultury, bohaterowie wojskowi. Trudno wyjaśnić przyczynę, dla której w tym akurat miejscu pochowano Siemiona Zołotariowa, skazanego na 10 lat więzienia za kolaborację z wrogiem w czasie II wojny światowej i wstąpienie do oddziałów SS.

Ekshumacja została przeprowadzona na prośbę krewnych. Formalne zgody wymagały 6 miesięcy wytężonej pracy, w które zaangażowali się dziennikarze „Komsomolskiej Prawdy” Natalia i Nikołaj Warsegow.

Podczas ekshumacji stwierdzono, że grób zasypany jest dużymi kamieniami. Trumna uległa całkowitemu zniszczeniu. Była wykonana z drewna, choć wedle informacji zawartych w aktach śledczych zmarły został pochowany w zalutowanej, cynkowej trumnie.[7] Czaszka została odnaleziona w dobrym stanie. Z grobu wykopano ponadto 2 guziki i podeszwę od buta o rozmiarze 42 lub 43.

Film i fotografie z ekshumacji można obejrzeć tutaj

Uwaga – wszystkie prawa do fotografii wykonanych w czasie ekshumacji należą do redakcji KP. Nie kopiujcie ich, proszę. Dziennikarze pracowali nad tym materiałem pół roku.

Wyniki badań DNA

16 maja 2018 roku na antenie pierwszego programu telewizyjnego ogłoszono wyniki ekspertyzy, wykonanej przez genetyka Aleksieja Garkowienko. Badania DNA wykluczyły, aby mężczyzna pochowany na cmentarzu Iwanowskim w Jekaterynburgu był Siemionem Zołotariowem. Aleksiej Garkowienko podkreślił znaczące różnice pomiędzy materiałem genetycznym zmarłego a krewnymi Siemiona.[8]

Do analizy porównawczej użyto materiału genetycznego dwóch kobiet spokrewnionych z Siemionem Zołotariowem. Wyniki były dla nich dużym zakończeniem. Julia Skulbida powiedziała dziennikarzom:

Jestem tym zaszokowana. Nie spodziewałam się, że to nie on. Materiał DNA pobrano nie tylko ode mnie, ale również od mojej mamy.[9]

Kim jest mężczyzna pochowany w grobie Siemiona?

Wedle protokołu sekcji zwłok mężczyzna rozpoznany jako Siemion Zołotariow miał trzy tatuaże,[10] których u Siemiona nigdy nie widzieli krewni,[11] ani uczniowie, których uczył gimnastyki.

W latach pięćdziesiątych w ZSRR tatuaże nie były traktowane jako „ozdoba”. Miały jednoznacznie negatywne konotacje. Występowały u przedstawicieli specyficznych grup, takich jak: więźniowie, wychowankowie domu dziecka, przedstawiciele nizin społecznych, zawodowi przestępcy oraz kryminaliści, skazani na pobyt w łagrze.

Tatuaże mężczyzny pochowanego w grobie Siemiona (na podstawie protokołu sekcji zwłok):[12]

Tatuaż numer 1 – napis o treści GIENA (Гена)

Tatuaż umieszczony na prawej dłoni, przy podstawie kciuka. Giena to skrót od popularnego w Rosji imienia męskiego Giennadij (Геннадий).[13]

Tatuaż numer 2 – niewyraźny wzór i napis „+S”

Tatuaż wykonany na prawym przedramieniu w prymitywnych warunkach, niesprawną ręką lub w pośpiechu. Najprawdopodobniej miał przestawiać symbole z kart do gry.

Tatuaż numer 3 – pięcioramienna gwiazda, napis o treści „G + S + P = D (Г+С+П = Д)”, napis o treści „G. S.” D A E R M M Y A Z U A Ja. (Г.С. ДАЕРММУАЗУАЯ)”, cyfry 1921.

Pięcioramienna gwiazda jest oczywiście symbolem partii komunistycznej. Rok 1921 może być datą urodzenia właściciela tatuażu.

Napis G + S + P = D

Litera „D” jest najprawdopodobniej skrótem od rosyjskiego słowa „drużba”, oznaczającego przyjaźń. Przed znakiem równości wypisano pierwsze litery imion osób, jakie wykonały sobie identyczną ozdobę, poczynając od właściciela tatuaży – w tym wypadku Giennadija, którego imię pojawia się w tatuażu numer 1. Jest to tak zwany „tatuaż lojalnościowy” często wykonywany przez więźniów lub kryminalistów, których łączyła wspólna tajemnica. Miał być dowodem lojalności i przypomnieniem, że wspomnianej tajemnicy nie wolno zdradzić nikomu.

Napis „G. S.” D A E R M M Y A Z U A Ja.

Litery wzięte w cudzysłów są najprawdopodobniej inicjałami właściciela tatuaży. Imię Giennadij pojawiło się już w tatuażu lojalnościowym i tatuaży numer 1. Reszta napisu nie jest łatwa w interpretacji. Z liter można ułożyć zdanie „umrę za Amieda”. Dziennikarze Komsomolskiej Prawdy sugerują, że trzy pierwsze litery napisu należy odczytywać jako „ŁAG” (skrót od łagru), które zostały zmienione na inne, podobne litery za pomocą dodatkowych kresek.[14] To z kolei sugeruje, że właściciel tatuażu chciał ukryć swój pobyt w łagrze. Pojawiły się również hipotezy sugerujące, że tatuaż jest słowem z obcego języka zapisanym fonetycznie rosyjskimi literami, inicjałami przyjaciół zmarłego, szyfrem lub kluczem do szyfru.[15]

Gdyby próba odgadnięcia tożsamości zmarłego miała być przeprowadzone tylko na podstawie analizę tatuaży i wyników sekcji należałoby zakładać, że:

zmarły miał na imię Giennadij i nazwisko na literę S;
mógł popełnił przestępstwo, którego szczegóły znane były co najmniej dwóch osobom;
ich imiona zaczynały się na literę S i P;
obie osoby miały na rękach identyczne tatuaże jak Giennadij;
zmarły (przyjemniej w krótkim okresie życia) posiadał sporo pieniędzy. W latach czterdziestych i pięćdziesiątych wstawienie złotych zębów było bardzo kosztowne i stanowiło synonim prestiżu.

____

Proszę o wskazanie autora i źródła przy korzystaniu z prawa cytatu.

Opis tatuaży Siemiona podstawie protokołu sekcji zwłok zawartego aktach śledczych (Уголовное дело о гибели туристов в районе горы Отортен).

Oryginał do wglądu: Государственный Архив Свердловской Области, Екатеринбург.

____

Źródła:

[1] Н. Варсегов и Н. Варсеговa Тайна перевала Дятлова: Кто похоронен в могиле Золотарева?, К. П., 13.04.2018

[2] В могиле погибшего на перевале Дятлова нашли неизвестное тело, Дни.ру, 13.04.2018

[3] Евгений Быстрицкий Останки одного из группы Дятлова раскроют тайну гибели, utro.ru,

16.04.2018

[4] Н. Варсегов и Н. Варсеговa Тайна перевала Дятлова: Кто похоронен в могиле Золотарева?, К. П., 13.04.2018

[5] Уголовное дело о гибели туристов в районе горы Отортен. Государственный Архив СО, Екатеринбург

[6] Ивановское кладбище, Энциклопедия Екатеринбурга, 2011

[7] Уголовное дело о гибели туристов в районе горы Отортен. Государственный Архив СО, Екатеринбург

[8] В могиле участника экспедиции Дятлова захоронен другой человек, 5-tv.ru, 17.05.2018

[9] Экспертиза ДНК: в могиле дятловца Семена Золотарева захоронен другой человек, URA, Rosyjska Agencja Informacyjna, 16.05.2018

[10] Акт исследования трупа Золотарева, Удобное Дело, Том 1, 349 – 351

[11] Н. Варсегов и Н. Ко На теле Семена Золотарева оказались татуировки, которых при жизни никто не видел, К. П., 11.07.2013

[12] Акт исследования трупа Золотарева, Удобное Дело, Том 1, 349 – 351

[13] Геннадий: Русские имена (словарь российских имен); Словарь личных имён – Русский язык, rus-yaz.niv.ru

[14] Н. Варсегов и Н. Ко На теле Семена Золотарева оказались татуировки, которых при жизни никто не видел, К. П., 11.07.2013

[15] ДАЕРММУАЗУАЯ (татуировки Семена), www.taina.li